02. Taalroutine

Taalroutine geletterdheid -  "het letterdoosje"

‘Routines zijn vaste steeds terugkerende activiteiten en leersituaties die voor kinderen herkenbaar en zichtbaar zijn. Taal-leesroutines zetten de kinderen aan tot talige activiteiten, in het bijzonder tot lees-, praat- en schrijfactiviteiten. Routines bieden kinderen structuur bij het kiezen en uitvoeren van activiteiten. Doordat een routine steeds wordt herhaald, weet een kind ook goed wat er van hem verwacht wordt.’

Bovenstaande tekst komt uit  “Het routineboek van De Leessleutel groep 1 en 2”. De voorloper van Kleuterplein. Dit boek heeft mij destijds kennis laten maken met het werken met routines. Ik ben zelf diverse routines gaan ontwikkelen en ben er van overtuigd dat routinematig werken bij kleuters goed werkt.

Twee jaar terug ben ik gestart met het letterdoosje. Een taalroutine, zelf ontworpen, om te voorkomen dat het altijd dezelfde kinderen zijn die heel veel meenemen voor de lettertafel en andere kinderen helemaal niets. Sommige kinderen hebben nooit iets mee en andere kinderen heel veel en heel vaak. Er zijn vijf bakjes en nu komt iedereen bij elke letter aan de beurt. De desbetreffende leerling mag op de kruk van de juf zitten en dan gaan we raden wat er in het bakje zit.

“Ri ra raadseltje, wat zit er in mijn letterbakje?
Het begint met de letter “t” en het……. “

De voorwerpen verzamelen we in Aries letterhuis. Tijdens de weektaak vindt de verwerking plaats. Dit is bijvoorbeeld een teken-, schrijf- of stempelopdracht.

 

Dat het zo’n succes zou worden, wist ik van te voren niet. De vingers vliegen steeds omhoog; iedereen wil het doosje graag mee naar huis. De betrokkenheid voor de lettertafel was eerder wisselend, maar op deze manier is er structuur in aan gebracht. Alle ouders verzamelen iets met hun kind en zijn zo ook betrokken. Doordat elke periode een letter centraal staat, werken we automatisch routinematig. Ook hebben we de voorwerpen mooi verdeeld, omdat de bakjes op verschillende dagen terug komen.

Het sluit aan bij de belevingswereld van de kinderen. Kinderen die al kunnen lezen vragen ook wanneer het bakje weer komt, terwijl zij al verderop in de leerlijn zitten wat betreft dit doel.

Een leuk voorwerp met de "p": prop prinsessenpakpapier. Schitterend!

Verwerking
In mijn groep werken we twee weken over dezelfde letter. In de eerste week gaan de letterdoosjes mee naar huis. Vaak hebben we een bijpassende les op het digibord en een liedje of versje wat aansluit.
In de tweede week is er een verwerkingsopdracht. Deze keer was het een boek maken.
Een leuke opdracht die voor iedereen geschikt is. De ene leerling tekent alles na uit het letterhuis, weer een ander schrijft er woorden bij. Sommige leerlingen typen de woorden op de computer en maken tekeningen.
Een jongen uit mijn klas maakt een verhaal over de "d" met een schitterende tekening erbij.

er zat een deuk in het dak en daar zat een drol in. die viel op de dinosaurus en stuiterde op de deur en toen op de druivenplant en toen op het hoofd van de dief.

Voorbeelden van tekeningen hieronder: druif, draak, drop, dief, duiker, dak, dino, driehoek.
Sommige kinderen tekenen voorwerpen na, anderen tekenen en verzinnen aan tafel de woorden en weer andere leerlingen zijn druk aan het schrijven. Hier zie je mooi de verschillende niveaus terug.